Graag - liever - liefst

Het kan natuurlijk zijn dat ik zo'n persoon ben. Die alles voorzichtig inkleedt. Die moeite heeft met rechtstreeks vragen of stellen. Maar het is vreemd dat ik daar pas over na ging denken, toen mijn NT2-cursisten na een paar lessen zeiden: "Graag, dat heb je wel vaak nodig in het Nederlands, hè? Wat betekent dat eigenlijk precies?" (In het Engels dan, natuurlijk.) Wilt u geloven dat ik het in het woordenboek ging opzoeken? 'met plezier', zegt het woordenboek. En dan nog wat nuances en voorbeelden.

Die voorbeelden, daar gaat het om. Neem nu die marktplaatsadvertentie 'Pip wil graag ... een blokfluit, skates en een pony.'

Het zou Pip plezier doen als ze dat allemaal kreeg, jawel. Maar op de plek van 'graag' kunnen we hier toch echt niet 'met plezier' zetten. Terwijl een grage eter wel met plezier eet, en iemand die graag auto rijdt, dat inderdaad met plezier doet.

"Ik mag hem graag", zeggen we in het Hollands: maar mag ik hem dan met plezier? Nou, ik vind hem aardig, maar erg warm is de relatie niet. De Vlamingen zijn daar helderder in: "k zie oe gerne", dan ben ik toch minimaal verliefd.

Vraagt iemand: "Wil je koffie?", dan kun je antwoorden: "Ja, graag." Maar vraagt iemand: "Had je graag koffie gewild?", dan kun je niet antwoorden: "Ja, graag". Je antwoordt iets als: "Eigenlijk wel." Of: "Mwah." Of: "Nee hoor, dat hoeft niet." Wordt helemaal niet gevraagd of je koffie wilt, dan kun je zeggen: "Ik wil graag twee koffie." Dat is een redelijk beleefd verzoek, in de horeca tenminste. Ook hier is "met plezier" geen goede vervanging. Hoogstens zou je kunnen parafraseren: "Het zou mij plezier doen als ik twee koffie kreeg."

Blijven we nog even in de dienstensector, dan past de vraag: "Kan ik u helpen?" Nu niet antwoorden dat u nog even rondkijkt. Het juiste antwoord is: "Ja, graag." Hoezo, 'met plezier'? Of bij de afronding van de transactie: "Ik wil graag afrekenen." Bent u nu helemaal gek geworden?