Cicero leest Covey

Cicero leest Covey In mijn blog Waar moet dat heen praatte ik je bij over managementboeken. Van één nummer Managementboek Magazine had ik geleerd hoe managementboeken werken. Grondig kun je zo'n onderzoekje niet noemen. Harm Klifman heeft er veel meer werk van gemaakt.

In Cicero leest Covey. Retorica in populaire managementboeken legt hij heel veel Nederlandstalige boeken over leiderschap naast de retorische richtlijnen van Aristoteles, Quintillianus, Cicero. Enerzijds de managementboeken 'van' goeroe's als David Allen, Stephen R. Covey en Peters & Waterman die meestal de 'merchandise' zijn bij congressen en andere winstgevende producten, en die nauwelijks door de goeroe zelf geschreven zijn. Anderzijds de boeken van managementadviseurs die hun werkwijze en ervaringen met de lezer = manager delen: praktijktheorie noemt Klifman dat.

Houden de auteurs van boeken over leiderschap zich aan de retorica? Ja, grotendeels wel. Maar ik doe het boek te kort als ik dit als conclusie presenteer. Je leert minstens zoveel over de klassieke retorica (logos, ethos en pathos, de standaard opbouw van het juridisch betoog, …), als over de marketingrichtlijnen waaraan een managementboek moet voldoen (één relatief eenvoudig concept voor verandering, in twee à drie uur uit te lezen, metaforen en expliciete vergelijkingen, anekdotes en voorbeelden uit de praktijk, lijstjes, grafische ondersteuning, …)

En dit is dus geen goede samenvatting. Ik heb het boek met veel plezier van voor naar achter gelezen. Daarna begreep ik nog minder waarom managers managementboeken kopen. (Ook de tien factoren waarom ze de doelgroep aanspreken, staan er overigens in.) Maar als je zelf een managementboek wil schrijven, of als je de klassieke retorica aan het werk wil zien in onze tijd, of wil genieten van de lachwekkend vergaande claims en uitspraken uit heel veel van die boeken: lezen!

ISBN 9789463866262

Vertrouw mij!

Cover Vertrouw mij

De oude Grieken hechtten enorm aan het gesproken woord, in de politiek, in de rechtbank maar ook ter opluistering van feesten. Er was om die reden veel aandacht voor de kwaliteit van toespraken. Van de theoretici over redevoeringen is Aristoteles de bekendste. Aristoteles onderscheidde in zijn retorica drie elementen die bijdragen aan het overtuigen van de luisteraar: logos, ethos en pathos. Logos staat daarbij voor de feiten en de geldigheid van argumenten, pathos voor je inleven in je luisteraar, 'de juiste snaar raken'. Ethos heeft te maken met betrouwbaarheid, fatsoen, imago, redelijkheid, kortom: de morele kwaliteiten van de spreker.
 
Ethos is het onderwerp van het boek Vertrouw mij! Manipulaties van imago dat ik met veel plezier gelezen heb. Ook Aristoteles wist al dat je je niet laat overtuigen door iemand die je niet vertrouwt. Nu we allemaal in onze eigen bubbel leven en ons verbazen over het geloof dat mensen hechten aan het woord van publieke figuren buiten onze bubbel, is het heel interessant om te lezen over geloofwaardigheid door de eeuwen heen. Hoe krijgen mensen met macht het voor elkaar dat zo veel mensen hen vertrouwen, ook als aangetoond wordt dat zij overdrijven, manipuleren, liegen?
 
ISBN 9789462988866

Succesvol adviseren in bestuurlijke organisaties

Succesvol adviseren Bert RuckBert Ruck schreef eerder Overtuigen op papier: De methode voor succesvol argumenteren in adviesteksten, beleidsnotities en offertes dat ook bij mij in de kast staat. Zoals het voorwoord bij dit nieuwe boek (2018) al aangeeft, heeft Ruck geprobeerd het eens anders aan te pakken. Het boek is geschreven als een soort toneelstuk, waarin drie personages de Belangenfabriekmethodiek bespreken aan de hand van een 'wasstraat'-presentatie en een praktijkcasus, de wet- en regelgeving rond de bierfiets in Amsterdam.

Dat heeft voor mij niet goed uitgepakt. Ik stoor mij enorm aan 'Pieter, voor jou muntthee, Anne, voor jou nog een espresso?', 'Werd-ie verdrietig?' of 'Ik ben vandaag in bloedvorm!' die afleidt van de rode draad. Jammer.

Over de inhoud ben ik namelijk wel positief. Ik vind het goed om het adviesproces stapsgewijs te presenteren, van verkennen van de opdracht tot uitgewerkt advies. Steeds theorie eerst, dan in praktijk brengen op de casus. Ook vind ik het goed dat Ruck veel aandacht schenkt aan belangen, en dan niet alleen die van de betrokken partijen, maar ook het bestuurlijk, politiek en algemeen belang. Fijn is ook dat hij steeds hamert op 'concreet': duidelijke uitspraken over het kader, concrete feiten rondom de huidige situatie, concrete belangen, concrete centrale vraag, … Zo wordt het een kort en duidelijk advies zonder vage beleidstaal. Achter in het boek vind je daarvoor een overzichtelijke schrijfinstructie.

Weer wat minder vind ik de invalshoek dat de bestuurder vooral belang zou hechten aan 'komt er gelazer van'? Met andere woorden: risico's mijden . 'De verkiezingen komen er weer aan', zegt de burger dan. Alleen naar buiten laten komen wat weinig verzet kan oproepen of positief geframed kan worden. Dat laat geen ruimte voor idealisme of zelfs maar een langetermijnvisie. Zo verandert er dus nooit iets.

ISBN 9789024419906

The Product is Docs

The Product is DocsChristopher Gales en zijn team van documentatieschrijvers schreven in samenwerking deze bundel The Product is Docs: Writing technical documentation in a product development group (2017). De bundel bevat alfabetisch geordende essays over hun werk: het documenteren van de producten van Splunk voor klanten, beheerders en gebruikers.

Het is dus geen leerboek dat je van voor naar achter bestudeert. Lees wat je interessant lijkt of wat van toepassing is op jouw werksituatie. Het maakt nogal wat uit of je in een grote IT-organisatie werkt en schrijven je hoofdtaak is, of bijvoorbeeld in een welzijnsorganisatie, waar je gebruikers wilt helpen met heldere instructies bij hun cliëntensysteem. Maar voor alle IT-documentatiefuncties vind je relevante tips in dit boek.

Alle essays in de bundel zijn luchtig en soms humoristisch geschreven. Dus dat leest lekker. Soms wordt het technisch.

Dit boek (201 pagina's) is uitgebracht door Amazon. Je kunt een versie voor je Kindle kopen voor ongeveer € 5 of een paperback bestellen in de VS. De opbrengst gaat naar een goed doel.

ISBN 1973589400

Vóór The Product is Docs las ik Modern Technical Writing: An Introduction to Software Documentation uit 2016 van Andrew Etter, die bij Amazon werkt. Dit boek is alleen verkrijgbaar voor de Kindle (ASIN B01A2QL9SS), is veel dunner (46 pagina's) en kost nog minder. Hoewel het meer ingaat op de (software)keuzes die je maakt voor het documenteren van software en dus technischer is, heeft het dezelfde no-nonsensebenadering en humor. Je steekt er gegarandeerd wat van op als je technische documentatie schrijft.

Check je beleidstekst

Check je beleidstekstBeleid maken is in de praktijk heel wat weerbarstiger dan in theorie. Toch is een training beleidsontwikkeling voor veel deelnemers een enorme eyeopener. Als expert weet je heel goed welke verandering je voor ogen hebt. Maar zodra je ermee aan de slag gaat, zitten andermans meningen, wettelijke of financiële beperkingen en politieke onzekerheden jouw krachtdadig adviseren in de weg. Dus je hebt baat bij een stapsgewijze aanpak die de ballast minimaliseert. Evengoed met oor en oog voor de omgeving, natuurlijk.

Eric Tiggeler vernieuwde in 2017 zijn Check je beleidstekst: Maak beter beleid, schrijf betere teksten. In vergelijking met de eerste editie is de aandacht voor de beleidscyclus, het krachtenveld en overtuigen/framing toegenomen – de aandacht voor beleid maken dus. De eerste editie was vooral beleid schrijven. Toch komen in het handzame boekje ook structureren, formuleren en afwerken voldoende aan de orde. Achterin vind je verschillende formats voor de vijf fasen van de beleidscyclus en een handige checklist voor je tekst, met verwijzingen naar toelichting in het boek.

ISBN 978 90 5875 797 5